სპერმის დონაცია ReproART-ში
სპერმის დონაცია დამხმარე რეპროდუქციული ტექნოლოგიებით მკურნალობის ნაწილია. სპერმის დონორის ჩართვა მკურნალობის პროცესში საჭირო ხდება აზოოსპერმიის დროს, როდესაც მიკროქირურგიული ოპერაციითაც ვერ მოიძებნა სპერმატოზოიდები ან გენეტიკური დაავადებების დროს.
როგორ ხდება სპერმის დონორის შერჩევა?
სპერმის დონორი სპერმის საერთაშორისო ბანკებიდან ირჩევა. მისი შერჩევა შესაძლებელია როგორც გარეგნული მონაცემების — აღნაგობის (სიმაღლე და წონა), თვალისა და თმის ფერის, ისე განათლებისა და სისხლის ჯგუფის მიხედვით.
საერთაშორისო ბანკებიდან მიღებული გაყინული სპერმის დონორები არიან რეპროდუქციული ასაკის ჯანმრთელი მამაკაცები, რომელთაც გენეტიკური და ინფექციური დაავადებები მრავალჯერადი გამოკვლევის შედეგად არ გამოუმჟღავნდათ.
სპერმის დონორი რთულ და მრავალსაფეხურიან პროცესს გადის, რომელიც როგორც სამედიცინო (თერაპიულ, უროლოგიურ, გენეტიკურ), ისე ფსიქოლოგიურ გამოკვლევებს მოიცავს.
სპერმის ყოველი ნიმუში იყინება და მინიმუმ 6 თვის განმავლობაში სპეციალურ საკარანტინო კონტეინერში ინახება. ნიმუში მხოლოდ სქესობრივი გზით გადამდებ ინფექციებზე – შიდსზე, სიფილისსა და ჰეპატიტზე განმეორებითი გამოკვლევის შედეგების მიღების შემდეგ გამოიყენება, რადგანაც ამ დაავადებების გამომჟღავნება ინფიცირებიდან რამდენიმე თვის შემდეგაა შესაძლებელი. დონორის მრავალჯერადი გამოკვლევის ერთ-ერთი ძირითადი მიზეზი ინფექციური დაავადებების გადაცემის რისკის მაქსიმალური შემცირებაა.
საერთაშორისო კანონმდებლობის მიხედვით, მომავალში ახლონათესავური ქორწინების ალბათობის შესამცირებლად, ერთი დონორისგან მიღებული ორსულობების რაოდენობა შეზღუდულია. ამიტომ, საერთაშორისო სპერმის ბანკები აღრიცხავენ მათ მიერ მიწოდებული ნიმუშებით მიღებულ ორსულობებს და გარკვეული პერიოდის შემდეგ დონორთან თანამშრომლობა წყდება.
საერთაშორისო სპერმის ბანკებში დონორები პარამეტრებით შეირჩევიან:
- სპერმის ხარისხი;
- ასაკი;
- პიროვნული თავისებურებები;
- განათლება;
- ოჯახის 4 თაობის ჯანმრთელობის ისტორია.
ლაბორატორიული ანალიზები:
- სპერმის ანალიზი;
- სისხლის საერთო ანალიზი;
- სისხლის ბიოქიმიური გამოკვლევა;
- შარდის ანალიზი;
- სისხლის ჯგუფი და რეზუსი;
- ადამიანის T-უჯრედების ლეიკემიის ვირუსი I და II;
- სისხლის გამოკვლევა შიდსზე;
- სისხლის გამოკვლევა სიფილისზე;
- სისხლის გამოკვლევა B ჰეპტიტზე (Hepatitis B Surface Antigen, Hepatitis B Core Antibody);
- სისხლის გამოკვლევა C ჰეპტიტზე (Hepatitis C Viral Antibody);
- სისხლის გამოკვლევა ციტომეგალოვირუსზე (CMV IgG/IgM);
- სისხლის გამოკვლევა გონორეაზე;
- სისხლის გამოკვლევა ქლამიდიაზე.
გენეტიკური გამოკვლევა:
- ყოველი დონორის ოჯახის 3-4 თაობის სამედიცინო ისტორია;
- კისტოზური ფიბროზის (მუკოვისციდოზის) სკრინინგი კისტოზური ფიბროზის გენის 139 მუტაციაზე (ყველა კავკასიური რასის დონორი);
- ქრომოსომულ ანალიზი (ყველა დონორი);
- სპინალური კუნთოვანი ატროფია (SMA) – ყველა დონორი, 2015 წლიდან;
- თალასემია (ყველა დონორი). კეთდება HPLC ანალიზი, დაავადების ირიბად დასადგენად თეი-საქსის დაავადება (აშკენაზი ებრაული წარმოშობის დონორები);
- კანავანის დაავადება (აშკენაზი ებრაული წარმოშობის დონორები);
- ოჯახური დისაუტონომია (აშკენაზი ებრაული წარმოშობის დონორები);
- ფანკონის ანემია C-ტიპი (აშკენაზი ებრაული წარმოშობის დონორები);
- გაუჩერის დაავადება (აშკენაზი ებრაული წარმოშობის დონორები);
- ნეიმან პიკის დაავადება A ტიპი (ებრაული წარმოშობის დონორები);
- ნამგლისებური ანემია. დაავადების ირიბად დასადგენად, ყველა დონორს HPLC ანალიზი უკეთდება.
გასათვალისწინებელია, რომ ყველა გენეტიკური დაავადების 100%-ით გამორიცხვა შეუძლებელია, რადგანაც დონორების ყველა მემკვიდრულ დაავადებაზე გამოკვლევა შეუძლებელია.