ორსულობის დაგეგმვა ნატურალურ ციკლში

ნატურალური მენსტრუალური ციკლი ერთი კვერცხუჯრედის სასიცოცხლო ციკლია, რომელიც ქალის ორგანიზმში შემდეგნაირად მიმდინარეობს: ქალის სასქესო ორგანოებში — საკვერცხეებში — კვერცხუჯრედის მომწიფება და მისი ოვულაცია (ფალოპის მილებში გადმოსროლა) იწყება, რასაც განაყოფიერების შემთხვევაში ორსულობის დადგომა მოსდევს. თუ კვერცხუჯრედი არ განაყოფიერდება, საშვილოსნოს ლორწოვანის ჩამოფცქვნა — მენსტრუაცია ხდება.

მენსტრუაცია იმ რეგულარული პროცესის ნაწილია, რომელიც ქალს თვიდან თვემდე ორსულობისთვის ამზადებს. მენსტრუალური ციკლი განსხვავებულია: როგორც წესი, მისი ხანგრძლივობა 21-დან 35 დღემდე მერყეობს, მენსტრუალური სისხლდენა კი დაახლოებით 3-6/7დღეს გრძელდება. თუმცა ყოველი ციკლი ინდივიდუალურია და შესაძლოა, ერთი და იმავე ქალის შემთხვევაშიც კი, თვიდან თვემდე სხვადასხვანაირად წარიმართოს.

მენსტრუალური ციკლის ფაზები

მენსტრუალური ციკლი შემდეგ ფაზებად იყოფა:

• ფოლიკულური ფაზა
• ოვულაცია
• ლუთეინური ფაზა

ფოლიკულური ფაზა მენსტრუალური სისხლდენის დაწყებისთანავე დგება. ამ დროს ჰიპოფიზში პროდუცირებული ფოლიკულმასტიმულირებელი ჰორმონის (FSH) რაოდენობა მატულობს, რაც ფოლიკულის ზრდას განაპირობებს. პარალელურად, საკვერცხეში ესტროგენების გაძლიერებული წარმოება ხდება, რომელთა ზემოქმედებით, საშვილოსნოში ლორწოვანი გარსის „განახლება“ სტიმულირდება. ფოლიკულური ფაზის დასრულებას ფოლიკულმასტიმულირებელი ჰორმონის კონცენტრაციის კრიტიკულ მინიმუმამდე დაწევა და მალუთეინიზირებელი ჰორმონის პირკის დადგომა განაპირობებს, რასაც თან შემდგომი ეტაპი – ოვულაცია მოსდევს.

ოვულაცია გასანაყოფიერებლად მომზადებული კვერცხუჯრედის საკვერცხის ”გარეთ” გადმოსროლას ჰქვია. ამ ეტაპზე მალუთეინიზირებელი ჰორმონის (LH) გამომუშავება ძლიერდება, რის ფონზეც ფოლიკული სკდება და გასანაყოფიერებლად მომწიფებული კვერცხუჯრედი ფალოპის მილში გადმოისროლება. კვერცხუჯრედი მხოლოდ 12-48 საათს “ცოცხლობს“. შემდგომი პროცესის განვითარება კი კვერცხუჯრედის განაყოფიერებაზეა დამოკიდებული.

თუ განაყოფიერება მოხდება, შემდგომი მენსტრუალური ციკლი აღარ დგება და ფოლიკული „ყვითელ სხეულად“ აგრძელებს ფუნქციონირებას.

თუ განაყოფიერება არ მოხდება, ყვითელი სხეული ინვოლუციას (უკუგანვითარება) განიცდის; რის გამოც სისხლში პროგესტერონისა და ესტროგენების დონე მკვეთრად ეცემა, ხდება საშვილოსნოს ლორწოვანის ჩამოფცქვნა — მენსტრუაცია.